Begin maart mochten we Joke Coussement bij Iona verwelkomen als deeltijds stafmedewerker zorgbeleid. Graag stellen we haar langs deze weg aan jullie voor. Een gesprek over Jokes achtergrond, haar nieuwe functie en de uitdagingen en groeimogelijkheden die ze daarin ziet.
Welkom bij Iona, Joke. Kun je ons wat vertellen over jouw achtergrond?
Joke Coussement: “Ik ben verpleegkundige van opleiding. Daarna volgde ik een masteropleiding in de verpleegkunde aan de KULeuven en ben ik aan de universiteit blijven plakken. Ik deed er wetenschappelijk onderzoek aan het departement Verpleegkunde, onder andere rond valpreventie. Toen ik mijn man ontmoette en we onze eerste dochter kregen, ben ik op zoek gegaan naar een job dichter bij huis. Ik ben toen gestart als stafmedewerker bij de zorggroep Zusters van Berlaar met mijn bureau in het woonzorgcentrum van Kessel . Die job heb ik acht jaar gedaan. Ondertussen bleef ik ook een klein percentage van mijn tijd besteden aan onderzoekswerk voor de KULeuven. Toen we drie kinderen hadden, werd die combinatie te zwaar. Ik heb me toen even volledig op mijn staffunctie gefocust, maar merkte dat het onderzoek me wel bleef roepen. Toen ik met het gezin meer ruimte kreeg en werd geselecteerd voor een vacature als onderzoeker bij de Thomas More Hogeschool in Geel, hoopte ik op een aanstelling van 20%, maar het was alles of niets. Ik heb heel snel moeten beslissen en wat twijfelend terug de volledige switch naar de onderzoeksrol gemaakt. Het was de start van een heel leerrijke periode. Ik werkte er mee aan projecten rond buurtgerichte zorg en heb er een eigen project rond gezondheidsvaardigheden en eenzaamheid opgestart. Toch voelde ik in die tijd al snel een soort leegte. Ik had jarenlang iets opgebouwd met mensen en miste het om een voet in de praktijk te hebben. Dat hongergevoel bleef. Uiteindelijk ben ik in loopbaanbegeleiding gegaan en heb ik besloten om terug een job te zoeken in een beleidsfunctie binnen het zorg- en welzijnslandschap.”
Naast Thomas More bouwde ik de afgelopen twee jaar in mijn vrije tijd mee aan de opstart van eerstelijnszone Pallieterland (Berlaar, Duffel, Lier, Nijlen, Ranst). Als huidig bestuurslid werk ik er mee aan o.a. een betere samenwerking tussen zorg- en welzijnswerkers, lokale besturen en verenigingen voor personen met een zorg- en ondersteuningsnood en hun mantelzorgers. Hiervoor wil ik me blijvend inzetten.”
En toen kwam je bij onze zorggemeenschap terecht.
Joke: “Ja, tijdens mijn zoektocht botste ik op een vacature bij Iona. Ik wist eerst niet goed of ze bij me zou passen. Het werken met mensen met een beperking is nieuw voor mij. En ik wist ook niet zo goed wat de functie ‘stafmedewerker zorgbeleid’ precies allemaal inhield. Maar de manier waarop de job en de werkplek omschreven werden, sprak me meteen aan. Ik stelde me kandidaat en werd uitgenodigd voor een online gesprek met Jan en Fien. Aan dat gesprek heb ik een ontzettend warm gevoel overgehouden. Ik had meteen een thuisgevoel bij Iona en bij de manier waarop gecommuniceerd werd. Ik voelde: in deze sfeer wil ik werken. Een paar uur later kreeg ik een telefoontje dat ik mocht starten op een andere plaats, waar ik ook net gesolliciteerd had. Na een slapeloze nacht heb ik voor die andere job gepast. Iona prikkelde me. Hoewel ik de kans op dat moment niet zo hoog schatte dat ik geselecteerd zou worden, en ik nog niet wist of de stap wel zou durven zetten, wou ik mezelf de kans niet ontnemen.
Gelukkig verliep ook het gesprek met de twee zorgcoaches heel goed. In december kreeg ik het nieuws dat ik hier mocht beginnen. Ik kon het bijna niet vatten. Ik mocht nog een bezoekje brengen aan Iona om de sfeer op te snuiven en mijn beslissing te nemen. Alles leek te kloppen, dus heb ik de knoop doorgehakt. Bij Thomas More Hogeschool kreeg ik de toestemming om het project rond eenzaamheid nog verder af te ronden. Daar ben ik dankbaar om. Tot september zal ik, naast mijn deeltijdse job hier, dus ook nog een klein percentage van mijn tijd bij Thomas More Hogeschool doorbrengen.”
Wat houdt jouw job als stafmedewerker zorgbeleid in?
Joke: “Enerzijds ga ik de zorgcoaches en het paramedisch team ondersteunen. Anderzijds ga ik mee nadenken over specifieke thema’s zoals het omgaan met nieuwe media. We willen een visie uitwerken die we consequent en toekomstgericht kunnen vormgeven. Hoe kunnen we jongeren weerbaar maken in het omgaan met nieuwe media? Welke vaardigheden kunnen we hen bijbrengen om hen daarin te ondersteunen?
Ik ga ook meewerken aan het verder vormgeven van het agressiebeleid, de zelfstandigheidstraining van jongeren, het opnamebeleid, en alles wat met medicatie te maken heeft. Ook denk ik mee na over de toekomst van Iona, de infrastructuuruitdagingen en bovenlokale samenwerkingen in de jeugdhulp. Momenteel ben ik de vragen uit verschillende hoeken aan het verzamelen, zodat ik de thema’s en uitdagingen kan ordenen en vervolgens gericht prioriteiten kan stellen.”
Dat je verpleegkundige bent, is voor Iona ook een meerwaarde.
Joke: “Ja, enkele weken voor ik hier zou starten, kreeg ik de vraag of ik ook mee wilde instappen in het vaccinatieteam. Dat voelde meteen als een stevige vuurdoop, want ik kende nog niemand uit het team. Normaalgezien leer je eerst je collega’s en de manier van communiceren in een organisatie wat kennen. Nu was de eerste vergadering direct gefocust op het draaiboek voor vaccinatie vertalen naar Iona. Dat was best pittig, maar het was wel fijn om al eens met iedereen te kunnen samenzitten, zodat we er op de vaccinatiedag als team echt konden staan. Nu Marianne op pensioen is, ben ik de enige verpleegkundige op Iona. Ik zal dus ook mee nadenken over andere medische kwesties, zoals de EHBO-cursus, de ondersteuning bij verslikkingsproblematiek, infectiepreventie en de medicatieprocedures.” Voor deze thema’s zal ik nauw samenwerken met o.a. de medisch verantwoordelijke, Eline Blockx, en de preventieadviseur, Ann Verhaert.
Na je sollicitatie maakte je een document op met ‘levenswijzers’. Hoe kwam je daarbij?
Joke: “Tijdens het eerste sollicitatiegesprek stelde Jan me de vraag wie ik als voorbeeldfiguur had. Ik kon daar niet meteen op antwoorden. Heb ik zo iemand? Thuis ben ik er verder over gaan nadenken en heb ik een lijstje gemaakt met alle mensen van wie ik dingen geleerd heb die ik met me meedraag. Ik heb ze ‘Levenswijzers’ genoemd. Een van die mensen was de pastoor van mijn geboortedorp. Hij kon de mensen in onze parochie heel goed stimuleren om zich in te zetten voor de kerk. Hij sprak hen positief aan, op hun kracht en hun talenten. De mensen bloeiden daar helemaal van op. Die houding wil ik ook meenemen in hoe ik hier bij Iona aanwezig wil zijn. Niet de focus leggen op wat iemand nog niet kan, maar op al het potentieel dat aanwezig is in de marge. Hoe kunnen we onze bewoners stimuleren en helpen om dat potentieel te ontwikkelen, zodat ze voelen dat ze van betekenis zijn in het leven? De pastoor van wie ik deze wijze levenshouding meekreeg, is ondertussen overleden, maar hij leeft verder in mij en ik denk ook in vele anderen die hem kenden.”
Je bent nu een maand op Iona aan het werk. Ervaar je nog altijd een gevoel van thuiskomen?
Joke: “Absoluut. Mijn eerste dag voelde best chaotisch aan en ik had echt tijd nodig om even te landen en me hier wegwijs te maken. Dat ik startte middenin deze coronatijd, bracht ook wel wat spanning met zich mee. De eerste dag had ik een overlevingspakket mee met kleine snacks die ik snel in mijn mond zou kunnen stoppen om niet lang mijn mondmasker te moeten afdoen bij het eten, alsook een zakje met alcogel en ontsmettingsspray. Dat wekt in normale omstandigheden niet echt vertrouwen, hé.” (lacht)
Het gevoel van thuiskomen is ondertussen alleen maar gegroeid. Ik ben warm onthaald en Jan en Stefan, alsook Ann, Eline en Karen hebben echt de tijd genomen om me wegwijs te maken in zowel het live als het online gebeuren hier. Ik heb ook geregeld overleg met Jan. Dat klankbord en die ondersteuning zijn heel aangenaam. Ik voel er vertrouwen in dat ik mijn weg hier ga vinden.
Ondertussen volgde ik ook al een eerste vorming rond heilpedagogie bij Bart Vanmechelen. Het was bijzonder om te merken dat de inhoud toch niet volledig nieuw voor me was. Veel van wat ik meekreeg in de verpleegkunde, hoorde ik hier terug. Dat gaf me een rustig en vertrouwd gevoel.
Natuurlijk kom ik ook wel wat van mijn wolk, doordat de dingen concreter worden. Omdat ik Iona niet kende, had ik heel veel dromen. Ondertussen sta ik meer met mijn voeten op de grond. Ik voel me ontzettend uitgedaagd en ik zie nu ook beter waar ik van betekenis kan zijn voor de gemeenschap en waarom ik me hier zo thuis voel. De waarden die hier voorop staan, de focus op het je ontwikkelen als mens en de manier van omgaan met elkaar: het sluit sterk aan bij hoe ik zelf in het leven wil staan. ”
Waar kijk je het meest naar uit in je job?
Joke: “Elkaar leren kennen, naar elkaar luisteren en elkaar waarderen. Als onderzoeker ben je vooral een observator aan de zijlijn. Je ziet veel, maar je zit tegelijk ook wat in een ivoren toren en je handen zijn gebonden. Je mogelijkheden om beleidsmatig iets in beweging te brengen zijn beperkt, zeker als je gesubsidieerd bent. Hier zit ik in een heel ander verhaal. Ik kan iets opbouwen met mensen en echt in dialoog gaan.
Ik ben ook blij dat ik qua jobinhoud de diepte in kan gaan en kan meebouwen aan een langere termijnvisie. Met de doelgroep bij Iona kun je nog een heel groeipad bewandelen op het vlak van psychosociale ontwikkeling. In woonzorgcentra sta je in voor de begeleiding en ondersteuning van mensen in hun afscheid met het leven. Het is een terugblikken op en het helpen verwezenlijken van de laatste wensen. Grootse dromen en plannen zijn er vaak niet meer, hoewel er heel ontroerende momenten van verzoening, en ja, in dit opzicht ook dan nog zelfontwikkeling – kunnen plaatsvinden die noodzakelijk zijn om het leven te kunnen loslaten. Hier zijn de cliënten jonger en hebben ze nog zoveel meer perspectieven, ondanks hun beperkingen. Het lijkt me niet altijd eenvoudig om je grenzen te aanvaarden en tegelijk te bouwen aan je leven en je plekje in de wereld te vinden. Dat we mensen hierbij kunnen ondersteunen, vind ik heel mooi en boeiend.
Een glazen bol heb ik niet, maar ik wens wel stilletjes dat dit echt mijn plek mag zijn en dat ik niet meer hoef te switchen van job. Dat ik hier mag groeien en bouwen en verder thuiskomen. En dat ik het gevoel mag blijven hebben dat ik nu zo sterk heb: dat mijn weg hier ligt. Dat het plaatje voor ons allemaal blijft kloppen. En dat we nog lang samen onderweg mogen zijn.”
Van harte veel succes gewenst!